واجہ عبدالباسط شیخی کہ بلوچ راجے ہما نام و پجاریں کہ چشیں سرپدیں مردمے منی خیالابلوچے ناما اے دنیاآ نہ گوائیت ۔نہ آ نہی دیما شہ واجہ عبدالباسط شیخی ئے جوڑ کرتگیں عکس مہ گوئزانت۔ یک عکس کاریا اگاں تو سرپد بوت کنے گڑا ترا آنہی عکس وانگی انت۔ آنہی عکسانی تہا گار و بیگواہ بوھگی ایں۔۔۔۔۔۔ واجہ باسط جانے باروا من ہمینکا گشت کناں کہ واجہ رو برکتی بلوچستانا چاہ بہارا نشتگ بلیں آنہی عکس ہمے گواہیا دیاں کہ آں گوں وتی رودراتی بلوچستان و بلوچی زبان و لبزانکابازمہر و محبتے داری۔
منی اے نند و نیادے دیوان 23 جنوری 2015ما ں گوادرا گوں واجہ عبدالباسط شیخی آواجہ شاہ محمد مری ئے گشگا پد کنگ بوت۔۔۔۔
من: واجہ تو کدی و کجا ودی بوتے؟
واجہ شیخی:من 23 ستمبر1981 روبرکتی بلوچستان چہبارا ودی بوتوں۔
من: تئی کسانی چوں گوست؟
واجہ شیخی:منی کسانی عکسانی تہا گوئست۔
من:وتی وانگ و زانگے بابتا گشت کنے؟
واجہ شیخی: وانگ کدی ہم ہلاس نہ بیت، من داں اے وھدا ہم وانگاآں
من: آرٹ چی ئے؟
واجہ شیخی: لہتیں اے وڑ گشنت، آرٹ یعنی زیبائی، یعنی ہر چیز ہ کہ انسان پیم کنت پہ زیبائی جوڑبکنتے، (زیبائی پدا ہما چیز یں کہ انساناوتی سمتا مجذوب کنت)۔ لہتیں دگر اے پیم گش انت کہ آرٹ انسانے روح و نفسے جلوہ دیوک انت، آرٹ یاہنر ے اخلاقی (ehtical)گوشنت، یعنی آرٹ social educativeدیم روی ئے بابتا کارمرز کنگ بیت۔ یک دگہ تعریفے کہ آرٹئے بیت ایش ایں copy at the nature یعنی ہما چیز کہ natureتہا است، آرٹے تہا ہم ہما وڑ ببیت، اگاں زیبا انت زیبا بہ بیت ، اگاں ہراب ایں ہراب بہ بیت، انچو آدینکے وڑا۔۔۔ لہتیں اے وڑ ہم آرٹے توصیفا کناں: ’’ انسان برداشت (impression)چہ آنہی چپ و چاگرد و چہ آنہی زند و تجرباتے منشاہ گیپت۔ بلیں من گوشاں آرٹ اے درستانی جمع انت، آرٹے تہا احساس است، زیبائی است، تجربہ است۔
من: تو چوں عکسکاری ئے نیمگا آتے؟
واجہ شیخی:منا چہ کسانیا painting ئے شوق بوتگ، آ وھداں چاہ بہارا خاصیں جاہے پہ یاد گرگ نہ بوتگ، نہ چوشیں استاد ے پہ یاد دیگ۔
من :او۔۔۔۔۔گڑا تہ شہ کئے سکین زرت و تئی استاد کئے ایں؟
واجہ شیخی:منی اولی استا د منی عاریفیں پث بوتگ، من ہر وہد کہ وتی پثئے جوڑکرتگیں عکس دیستگاں ۔ چہ وتی کماشا جست گپتگ کہ من کدی چشیں عکس جوڑ کت کناں۔؟ منی پثاپسو داتگ کہ تو اگاں بلوٹے چہ ایشاں ہم وشتر یں جوڑ کت کنے۔ بلے تراباز محنت کنگ لوٹیت۔ منی پت پروفیشنل آرٹسٹے نہ انت۔ بلے ہر وہدا کہ عکس کاری کرتگے باز جوانین و وشیں رنگ و دروشمے جوڑ کرتگ۔ من چہ کتاباں و چہ ماہتاک و اخباراں باز در برتگ۔ من وتی پثہ واسطہ ہر روچ اخبار زرتگ۔ اخبارانی تہا ہر روچ نوک نوکیں عکس چھاپ بوتگ۔ من ہر روچ ہمے انتظارا بوتگاں کہ کدی منی پث اخباراں بوانیت و ائیر بکنت ، پدا منی کار شروع بہ بیت۔ پثا انچو اخبار وانتگ و ائیر کرتگ ۔ پدا من دست گپتگاں و ہمینچو عکس کہ اخباراں مان بوتگ انت ہما عکسانی سرا من پریکٹس کتگ، گوں پین یا کہ ہرچی دستے گوئرا بوتگ اخبارے سرا کشتگ۔ آ دگہ روچا اخبار اخبارے نہ بوتگ بلکیں منی اسکیچ بک بوتگ۔ روچ ہمے رنگاں گوں گوزاں بوتگاں ۔ ۔۔۔۔ما ہم ہر نیمگا سر جنانا کہ بلکیں جاہے کلاسے استادے ڈیک بدنت و شاگردی ئے توفیق نصیب بہ بیت۔ داں کہ یک روچے اش کنگا اتک کہ یک واجہکارے را ادارہ ثقافتاپینٹگ کلاس رست انت۔ آ روچی من بال در آورتگ ات ۔ چہ گلاآسمانابال بوتگاں۔ دومی روچا کلاس بندات بوتگ و استاد ے دیدار ہم بوت۔ واجہ ئے نام علی بلوچ ات۔ استاد علی بلوچ ساریوگ ( قصر قند) ے جامنند ات۔ واجہ ئے راہشونی و سر و سوجانی من وام داراں ، آ دورمنی ہنر مندی زندمانے نوکیں و زیبائیں دؤر ات۔
من: یک عامیں مردمے ئے عکس کاری نیمگا آیگا چے چے لوٹیت؟
واجہ شیخی: عامیں قابلیت و پریکٹس
من: ایرانہ وڈیں یک ملکے کہ آکدی ہم نہ لوٹیت کہ یک بلوچے پہ وتی راجاچیزے بہ کنت، پدا ہم تو ہما ملکانشتگے و وتی درتہ پچیں راجے ترجمانیا وتی رنگانی تہا کنگا ئے، آیا ریاستی حوالہا تئی کمک بوھگا ایں؟
واجہ شیخی: انا
من: تو وتی جوڑکرتگیں عکسانی نمائشہ واستہ چابہارے تہا یک بلائیں ہالے ہم جوڑ کرتگ۔ انکسیں بلائیں کارے تو یک سر و تہنا چوں کرت؟
واجہ شیخی:ہچ گشت نہ کناں۔
من: آرٹا بہر و تھر است؟
واجہ شیخی: جی او۔۔۔۔۔ آرٹ دو بہر ا ایں ۔
1۔ کاری آرٹ(applied art) مثال :vehicle design industrial design
-2 زیبائی آرٹ(Fine Art)
فائن آرٹے ہم ہپت بہر انت:
1.music 2.handicrafts 3.graphic art 4.literature 5.architecture 6.dance & dramatic 7.the performing art
من: سنگت ئے گشگیں کہ اگاں خدا را شہ زمینامردمانی جوڑ کنگے واستہ کسے ضرورت بوتیں گڑا آ دگہ کس نہ بوتگ، یکیں باسط شیخی، تو ہما سنگتہ چیزے گشت کنے؟
واجہ شیخی: من ہما سنگتے مہرانی بے انتہا منتا گراں ، من ہم ھدائے بندگے آں۔
من : ترا چنکس شاگرد استنت ؟
واجہ شیخی: (کمو اندگا پد)۔۔۔۔فلال من وت شاگردے ھاں۔
من: تو گیشتر آپئے رنگانی تہا عکس کشے یا پنسل ئے؟
واجہ شیخی: انا۔۔ من تمام material گزر کناں۔آئل کلر، کوئل کلر، پنسل۔۔۔۔۔۔۔۔ بلے آپ رنگے دگے دنیائے۔
من: کجام تئی واستہ ارزانیں؟
واجہ شیخی: منی واسطا درست یک۔
من: تئی پینٹنگانی کتابے چھاپ بوھگا ات، باریں کجام ادا سریں؟
واجہ شیخی: جی او۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ بلیں تننگا لہتیں عکس پہ کتابا سرجم نہ انت۔ بلیں زوت۔
من: تو وتی جوڑ کرتگیں عکسانی باروا چیزے سرپدی دات کنے؟
واجہ شیخی:منی جہد تہنا ہمے بوتگ کہ وتی بلوچ راجے شاعر ،نبشتہ کار و ادیباں دنیائے دیما بیاراں۔
من: لبزانک و آرٹ گوں یک و دومی آ ہم گرنچ نت؟
واجہ شیخی:جی او۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ لبزانک ہم آرٹہ بہرے۔
من : بلوچی لبزانکاتو کجام رنگا کندگا ئے؟
واجہ شیخی:مئے دمگا (ایران) بلوچی لبزانکے دست و پاد بستگ انت۔ بلیں شمے دمکاں پدا ہم وتی پادانی سرا اوشتاتگ۔
من:تو شہ کجام بلوچی ئے شاعر و نبشتہ کاراں گیشتر متاثرے؟
واجہ شیخی:بلوچی شاعر و نبشتہ کار منا چہ دلادوست بنت۔ اے گپ منی کارانی تہا پدر ایں۔ ہر یکے وتی جتائیں رنگ و دروشمے۔ چہ ملا فاضل، مست توکلی آ داں میر گل خان نصیر ، عطا شاد، کریم دشتی، آزات جمالدینی و پدا سید و جی وآر۔ اے دورے قاضی و منیر مومن و واجہ بادینی و ظفر و ڈاکٹر شاہ محمد مری واجہ عبدالمجید گوادری منا دوستاں۔
من: ہما کجام عکس بوتگاں کہ آیاں رنگانی تہا بیگواہ کنگے وختا تو وت ہم رنگانی تہا گار بوتگے؟
واجہ شیخی:انچیں عکس ہم بوتگاں کہ آیانی رنگانی تہا من وت گار بوتگاں۔ آیانی تہا ملا کمالان، شیر محمد اسپندار۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ بلیں شہید صبا دشتیاری ئے عکسا منا باز متاثر کرت و دور برت۔
من: من ترا اے سوج کنگ لوٹاں کہ چشیں عکس است کہ آیانی جوڑ کنگا پد ترا وت باور نہ بوتا کہ اے منی جوڑ کرتگیں نیں؟
واجہ شیخی: پدا خدائی کرامات خدائی توام مخلوقانی تہا ودی ایں۔ بس گندوک و سرپد بہ ھوکے لوٹیت۔ جی او۔۔۔ ناکو فیض محمد ے عکسے جوڑ کنگا پد من عکس باز چارتگ کہ عکس گوں منا چون جوڑ بوتگ؟
من: یک عکسکارے وتی عکساں وت گندگا پد چے مارت کنت؟
واجہ شیخی:من ہر وہدا کہ وتی جوڑ کرتگیں عکساں دیما کناں ، گوں وت جیڑاں و پگر کناں کہ اے عکس بوتیں اے دگی رنگ دگی دروشمے آ بوتیں گہتر وش بوتگ ات۔۔۔۔۔۔ بس ہمے ماراں کہ چد و شر تر و شتر بہ بیت۔
من: عکس کاری خدائی داتگیں دادے یا ایشی واستہ جہد لوٹی؟
واجہ شیخی:کمو talentبوھگ المی ایں۔ پدا جہداابید ہچ کارے ہم وتی منزلہ آسرنہ بیت۔
من: تو پاکستانی بلوچستانئے بازیں بلوچ عکسکاراں گوں نشتگ و ایشانی عکس ہم دیستگاں، ایشاں تو چیزے گشگ لوٹے؟
واجہ شیخی: من چہ وتی دوست و سنگتاں دستبندی کناں کہ اے پڑا کار و محنت گیشتر بکنت۔ وتی راجے نیمگا گیشتر توجہ بدایت۔ بلوچ راجے تہا talented باز ہست شوہازگ لوٹیت۔ ایشانی شوھازگ و در گیجگ مئے و شمے فرض انت۔ پرچہ کہ مئے ازمکار لنککانی حسابایاں۔ پدا نودربرانی دلگوش کنگ و دلبڈی دیگے بابتا ورک شاپ او
exibition ائیر کنگ بہ بیت۔
من: عکسکاری انچو کہ لبزانکے یک بلائیں بہرے۔ بلیں ہمے نیمگاادبی گلانی تہا عکسکاری باروا ہچ ہم بوھگا نہ ایں، آیا شمے نیمگا ہم شمارا ادبی گل ہچ کمک کنگا نہ اں؟
واجہ شیخی:جی نا۔۔۔۔۔ دوست و سنگتانی دلبڈی است۔ بلیں ادبی گلانی ہچ وڑیں کمک نیست۔ بلیں منا ہم چشیں امیتے چہ آہاں نیست۔ چیا کہ آ گوں وتی کاراں گٹاں و من گوں وتی کاراں۔
من: تو وتی گوادر گوں وتی جندے شاعر و زباں دوستاں چوں دیست؟
واجہ شیخی:گوادر مہرانی شہر انت۔ باز وشی بوت گوں شاعر و ادیباں دیم پہ دیم بوتاں ۔مئے دؤرے بلوچ راجے مزں نامیں ہستی واجہ شاہ محمد مری آ گوں ملاقات بوت۔ اے مئے وش بہتی بوتگ کہ واجہ منیpainting exibition افتتاح کرت۔۔۔۔۔۔۔۔ گوادر ے دؤرا منی زندے یک مزنیں بہرے جوڑبوت۔ گوادرے دوست و سنگتانی RCDC ے دوست و عزیزانی ، واجہ ناصر نعیم سہرابی ے کہ واجہے محنت و جہدا گوں exhibition ماں گوادرا برجم دارگ بوت۔ چہ دلے جہلانکاں منت واراں و تشکر کناں۔۔۔۔
