واجہ پرواز
درھباتے
گوں تو گپ جنگا منی گورا بازیں راہ و کشکے ہست، چرشیاں یکے ہمیش انت کہ تئی فکشن ئے سرا تچکا ،سنگینیں رنگے آگپ بجناں، یا وتئی لبزانکی لیکہ ئے سرا سرجمیں نبشتا نکے بنشتگ بکناں۔ بلے نزاناں پرچا ، چندیں روچ کہ منا پتو جیٹر گا رستگ ایت ، منی لاشعور ا بس ہمے یکیں توار اتکگ ات کہ واجہ پروازا نمدی یے نبشتگ بکن ۔چریشی آنہی زندو ازم دوئینانی سرا شریں رنگے آ گپ بوت کنت۔ من ہر کجا کہ بگران او گپا بندات بکناں تو آگپہ بار ہا پیشا سئی اوسرپد ئے ، پر چا کہ شمے یات گیری او یادداشت اولی چیزات کہ منا تئی نیمگا دلگوش کرت ئے۔ ماکہ نوزد ہ صدو نودا کیچا وانگا اتکیں تئی کلاس من کدی ہم یلہ نہ کت ۔ بس چندیں مانودر براتیں ایندگہ دراہیں کرسی ہورک ھالیگ اتنت۔ آدور اماتراا ینچو نہ زانتگ ات۔ اینچو لازم زانتگ ات کہ اے بلوچی زبانئے قصہ نویس ، شا عر اونبشتہ کارے ، تئی’’ کاروان‘‘ آ چہ ہم سرپد اِتاں ، بلکیں من یک دونظم شمارا دیم داتگ ات تو وتی تاکا ہوار کرتگ اتنت۔
منی ملک کیچ ات۔ ماسہبا مہلانبی بخش پارے ئے چاہ مالک بنڈ وئے نوکیں ہالاں گوں دلگوشی استیں، مالک بنڈو مئے زمانگا مزنیں کارستے ات۔ نزاناں پر چاتو اشی سرا قصہ نبشتہ نہ کرتگ ، کامریڈ غلام نبی ئے کلاسا ملا ھیس نودربرانی قصہ پدا تئی گوشتانک کہ اے مدرسہ ئے نہ انت۔کالجے۔ ادا ہر گپّ پہ لاجک و منطقی جنگ منگ بیت‘‘۔من دنیگا بے ھیالی نیاں ۔ تو کہ سہبا مہلا کلاسا پتر تگ ایتئے۔ تئی یک اسرے مئے سرا پشا چہ ہست ات کہ اے چینچو مزنیں مردے۔ تئی اولی چیز کہ منا دوست بوتگ ات ہمیش ات کہ ترا دگہ کاگد و چٹ و کتابے ہم گون نہ ات۔ تو اتے او سیا ھیں بورڑات ۔ او زنڈ زنڈ ا تئی نبشتہ کوتگیں لبزاں چہ من انی سرپد بیتگاں کہ اے ہمامردمانی دزنبشت بنت کہ کدی ہم ناا میت نہ بنت۔ ہو اے راست انت ہم ہمنچو جنجال کہ تئی زندا اتکگ توچہ آہاں دلپر وش نہ بوتگ ئے۔ اے گپاں رندا کناں ۔یکبرے بیا گپ پدا سرا چہ گران او دیما روان باں۔
من کہ ترا کلاسا اے رنگا وانینگا دیستگ ات من ہم ہمے گپارا وتی گرنچا بست کہ اگاں ٹیچرے باں گڈابے کا گد و چٹ و کتابا وانیناں۔
سرا پشا چہ ہست ات کہ اے چنچو مزنیں مردمے ۔ تئی اولی چیز کہ منا دوست بوتگ ات اَہمیشی ات کہ ترا دگہ کاگد و چٹ و کتابے ، جو گتون نہ انت ۔ تو ات او سیاہیں بورڑات ۔ او زنڈ زنڈ تئی بنشتہ کوتگیں لبزاں چہ من انّی سر پد تیگاں کہ اے ہمامردمانی دزنبشت بنت کہ کدی ہم نہ امیت نہ بنت ہو اے راست انت ہمنچو جنجال واڑ کہ تئی زندا اتکگ اَنت توچہ آماں دلپر وش نہ بوتگ ئے ۔ اے گپاں رندا کناں ۔
من کہ ترا کلاسا اے رنگا وانینگا دیستگ ات ، من ہم ہے گپارا وتی گر نچا بست کہ اگاں ٹیچرے باں گڈا بے کا گد و چٹ و کتابا وانیناں ۔ منی گپا منی شاگرد بکن انت انی لک شاگردئے بستارا من بس ترا جیڑگ لوٹاں ، سرپد بوگ لوٹاں ، ہما دراہیں گپاں کنگ لوٹاں کہ منی ذہن ئے کنجے آنشتگ او اے نمدی ئے منتا درکپگ لوٹنت۔ دوہمی تئی سہریں چم اتنت کہ اشانی بے وابی ئے پژدرا من ہمے کسّہ سازات کہ اے مرد داں دیرا آگاہ انت او وانیت ۔ کسانکیں سپرے اگاں منی کتاباں گوں روان انت اے ہم تئی ہمے کتاب وانی ئے اسرئے منت انت۔ نود و یک ئے سالا کیچ ڈگری کالجا زیکیں زمانگ ئے انسان او مرچیگیں انسانئے تہا کے وشھال ترانت ۔ منی ہیالا ہمے رنگیں سرہالے ات ۔ بلوچیا نبشتہ کنوکیں نودربراں ہمے گشگ بوت کہ واجہ پرواز ئے گورابروت ہماشمارا سرو سوج کنت۔ ہمے روچ ات کہ تو مناں پچہ آورت۔ وہدے من وتی نبشتانک ترا دات کہ واجہ اشیا بچارگوں ، نبشتانک ئے دیما وہدے تئی چم منی ناما کپت انت گڈا تو گشت تو ہما اے آر دا دئے کہ بلوچیا شعر بنشتہ کنت۔ من گشت ۔
جی ہو گڈا تومنا ہمے نبشتانک پدادات او گشت ’’ تئی نبشتانک چارگ نہ لوٹیت۔ بس یک روچے منی کوٹی آشمے ریہرسل بیت ، بیا او ہموداوتی بنشتانکا وان ۔ آروچ ہم اتک ۔ من ناگمان ، او یک دو گہ مردم ہم گون ات۔من ترا چارگ ، ہیرت ، ہیرتا چارگ اُنچو عادت کرتگ ات چوسعدی ئے اے شرئے پیما اتاں۔
کرشمہ دامن دل می کشد کہ جاایں جاست
بلے آروچا پد تو منی چم منا چہ یچ گپت انت۔ من کہ تئی دیما گوشتانکی رنگا وتی نبشتانکا ونت ، تئی اولی جست ہمیش ات کہ تو زاناں ڈرامہاں ایکٹینگ کرتگ ؟ من پسودات کہ ہوسکولا یک ڈرامہے آ اُستاد بوتگاں۔ ترا منی نبشتانک دوست وَ بوت بلے یک چیز ے آچہ منا مناکت کہ تو مردمانی چمانی توکا سک چارئے اگاں چو مکن ئے شر ترانت۔ چماروچا پدمن زیات مردمانی چمانی توکا چارات نکناں ۔
واجہ پرواز ! ترا بلکیں اے ہم یات بیت کہ بیگاہا مئے روچ تئی ٹیچر کوارٹر ا گوست اتنت۔ یاوَ او دا دیوان و مجلسے ایرات ما اتک ووتی شعرا ونت انت یا ترا لبزانکی جست و سوج گرگا اتکگ اتاں ۔ او ہما چاہ کہ من تئی گورا وارتگ ات آہانی تام و لزتا مرچی ہم پرا موش نباں ۔ تو باریں مرچاں چاہ ورئے کہ ناں بلے من واجہ نی شیرکنی آ چہ زبہربیتگاں
حیف چشم زدن صحبت یار آخر شد
روح گل سیرندیدم کہ بہار آخر شد
تئی کوارٹر ا کہ شعری یا لبزانکی دیوان آسر بوتگ تو ہمے دیوانئے حال نبشتگ ات او یکے داتگ ات کہ اشیا تربت ریڈ یو آ سرکن ات رندا اے کار ڈاکٹر محسنا کرتگ ات ۔ بلے ماکہ درکپتگ انتیں تو مارا چو لازم گشتگ ات کہ مغربا ریڈ یوئے ھالاں اشکن ات، شمے نام گرگ بیت ۔ آزمانگا راست ہم ہمیش ات کہ مااسلم یا حمیدشاکر ئے دپا وتی نام اشکر تگ ات، وش بوتگ اتیں۔
آزمانگ سیاسی جنگی زمانگے ات ۔ اے ردا چنچو کسہ انت بلے آہاں ادا آرگ نہ لوٹاں ‘توہر نیمگا تیرباران ات ئے بلے اے رنگیں نہ شیں جاور تو کمار نہ کرتگ اتنت ، چو ریامئے کوہا مک اوشتاتگ ات ئے ، چول وگورماں وتا جت او پروشت ، ترھ ات و یک بوت انت بلے تو ہمائے کہ ہمائے ۔ تئی فکشن ئے کارست ہم زندئے تہاریا لازم سپر کن انت بلے تہاری آہانی دائمی بنجا ہ و منزل نہ بیت ۔ من بازبرا اے گپا نبشتہ ہم کرتگ، او دیم پہ دیما ترا گشتگ ہم واجہ وتی کار ستاں بل کہ آزاتیا گوں سیر کن انت۔تو مئے گپ گو شدا شتگ انت بلے نارزانہ بوتگ ئے ۔ تو مئے لبزانکئے ہما اولی مسال و درورئے پیما ئے کہ ترا نگد ، نہ منیّاو بدوائیا کدی ہم کینگی یے نہ کرتگ۔بلکیں ہمنچو زیات کہ کسے آتئی سرا ایراد گپتگ ات تو ہنچو گیش آنہیا مہر داتگ ات ۔ تئی اے مزنیا مرچی تئی دژمن ہم من انت۔
بیا تراکمے پدا زیکیں سپرئے نیمگا براں۔ تو وہدے وتی گدار مہر ئے ہوشامئے نبیسگا گوادرا آتکگ ات ئے تو واجہ صمد ئے لوگا داشتگ ات ۔ کہ پدی زرا ات ۔ تو ہما کوٹیا ات ئے کہ آنہی دریگ تیابئے نیمگا یچ ات ۔تئی کارست اسداللہ ہم ہمے کوٹی ئے تہا زندگی کنت۔ ہمدابیگاہ ئے وہدا وتی کرسیا جنت و زراچاریت۔
من و رحمن عارف ، امیر سمین تئی چارگا اتلگتیں۔ تئی آہگا گوں آوہدا گوادرا دو واکہات بوتگ ات ۔یکے ہما بچک ئے تئی گدار ئے تہا آواکہات مان کہ باتیل ئے سرا دور کنت او وت کشی کنت۔
موت کے درندے میں ایک کشش تو ہے ثروت
لوگ کچھ بھی کہتے ہوں خودکشی کے بارے میں
بلے اولسرا ہماگپہ کناں کہ ماشما خان محمد ئے لوگا سُرا نان وارتگ ات او پیداک کتیں۔ پدی زرا بی اینڈآر ئے نزیکا ریک لینے آ موٹرسوارے لگت دانگ او آمرتگ ات۔ ہمدا ماسک کندات ، وہدے تو گشت شمانی یک برے لوگاں بروات بگندے شمے مردم ہمے سرپد بہ بنت چہ شما یکے مرتک ۔ دومی ہما بچک کہ آنہیا باتیل دور کرتگ ات او وتا کشتگ ات ، ماشما ہما جا گا ہاشتیں ، تو اوشتاتگیں مردماں چہ ہمنچوجست و پرس کرت کہ ماد مبرتیں ۔ باریں ترا چون سما بوت تو گشت من دم نہ براں من فوجا بیتگاں ۔ تئی ہمے دم نہ برگئے یک مسالے ایش انت کہ پروفیسرانی چندیں لوٹ و گزرانی منینگا شما گوادر ا اتکگ ات ئے ۔ ماتئی چارگا اتکیں ، تو وتی گوشتا نکئے بنداتا ارنسٹ ہمینگوئے ہمے قول ونت کہ انسان شکست ورگئے ہاترا پیداک نہ بوتہ ۔ دگہ گپّے ئے ہم منا سمابوتگ باریں شہزانتی ئے وانگ یا جاور او مردمانی بے باوریا چہ تئی اندرا ودی بوتگ ادا ڈاکٹر بشیر بدرئے شیئر گشاں پدا ہما کسّہ آکناں۔
اُسے کسی کی محبت کا اعتبار نہیں
اُسے زمانے نے شاید بہت ستایا ہے
آگپ ایش اِنت کہ یک گپے داں تو وت شریں رنگے آ پٹ و پول نہ کرتگ آنہی منگا تیار نہ بوتگ ئے۔ مہر ئے ہوشام ئے نویسگئے وہدئے ترا پریسنگ اناں۔
ما گوادرا جیٹی ئے سرا ترگاّ اتیں ، تو مامیگ ، یدار اولیگ و اندگہ دریائی ازبا بانی بارہا جست و پرسا ات ئے۔ دیما زنڈ وپتنیں سیاہیں چیزے ایراَت کہ جانشو ماھیگاں ہمیشی ئے سرا ایر کنگا اتنت تو چمائیے آ جُست کرت کہ اشیا چی گو شنت۔ مئے ہمرا ھاں چہ یکے آ ترا ہمے گشت کہ واجہ اشی آ ’’ ٹھگ‘‘ گوشنت ۔باریں پرچا تو ہمے ٹھگ ئے منگاّ تیار نہ بوت او ہمے پسو دات کہ اشی نام ٹھگ بوت نہ کنت۔ گڈا دگہ سنگے آ زبان پر کت او گشت واجہ اشیا پارچ ہم گوشنت۔ تو سر سُرینت ۔ او گشت کہ ہو اشی نام پارچ بوتہ کنت۔ چونا ماھم مہرئے ہوشام او شپ جیتیں راہی تو پٹ و پولا پد نبشتگ کرتگ انت۔ پولکاری تب چونا ہاھم داں آسرے آ سر نہ بیت ھچ چیزئے سرا باور نہ کنت داں وت آنہی زمین و دل دلجم نہ بنت ۔ اے تئی ہمے پولکاری تب اِنت کہ وھدے تو ’’نازک ’’ ئے سرا نبشتگ کن ئے ، دنیائے دریائے زندئے سرا نبشتگیں ناولانی نہ ایوک دراجیں لڈے دیما کارے بلکیں آھانی کسّہ او تکنیکا ھم وتی وانو کاں سر پد کن ئے۔
بلوچی قصہی لبزانک ئے راجد پترا تو ھما یکتا ھیں سر ئے کہ مرچی ہم قصہا گوں تئی اشک سرجم نہ بوتگ او روان اِنت ۔ ایندگہ مروماں چار و پنچ یا یک دو کتاب نو سیگا پد اے نیمگا تشے ہم نہ چارات بلے تو ھما اِنت
لبزانک ئے گوں کمٹمنٹ ئے کہ ہر دیں گپ بیت من وتی عہدابس تئی ناما گراں ۔اے معنی ہا، اناں کہ شما کجام یگر ئے لیکہ ئے گوں بندوک ئے بلکیں ہمے ہاترا کہ لبزانکا گوں پہ رہبند اے رنگیں اشک من بس گوں تو دیستگ کہ اودا ہر چیز بس بندات بیت و روان کنت اود ا آسر وہلاس بوگ نیست۔ ہاں اے گپ ہست کہ تو وتی نکش ئے تہا وتی کارستاں ہمے رنگا دیما کارے گوشے اول رند انت اے دنیا آاتکگ انت۔ شپ جنیں راھی ئے بنجاہی کار کرست وبچار توا شیا داستانی بامرد ئے کرتگ اودیما آور تگ۔ ہمنچو رنگ وشوق، ہمنچو جنگا زرنگ و چاڑکہ ، ہمنچو وانگ و زانگا زبرو شیوار، اے دراہ بنت بلے بامرد سانوک انت و باجنا گوں دیم پہ دیم انت۔
واجہ پرواز آس الوت کنان انت ، من ہم سہیگاں کہ نی جاور باز ترسناک بو تگنت ۔ بلورا اے جاوراں بس یک پنے درکاربیت کہ آنہیا پناہ بدنت ۔ اے جاوران مہر بوت نہ کنت ۔ جاڑینا بگوش بلورپناھگا ہے شو ہاز ا تئی درئے دپا اتکگ۔
آنہیا چُوچکّ ئے پما بہ ساٹ
واجہ پرواز گپ باز نت بلے نوں من وتی نمدیا آسرکناں آدگہ گپاں دگہ دیوانے آکناں۔
